Wat zijn implanteerbare hoortoestellen?
Er zijn hoortoestellen op de markt welke gedeeltelijk of volledig kunnen worden ingeplant. Implanteerbare hoortoestellen worden beter actieve middenoorimplantaten genoemd. Er zijn systemen welke ofwel semi-implanteerbaar zijn en waarbij er nog steeds een uitwendige processor aanwezig en dus zichtbaar is. Er zijn ook volledig implanteerbare systemen.
Hoe werkt een actief middenoorimplantaat?
De laatste jaren hebben nieuwe systemen hun intreden gemaakt met mogelijke verbeterende overbrenging van energie op de gehoorbeentjesketen of het binnenoor. Actieve middenoorimplantaten maken gebruik van mechanische energie om de structuren van het binnenoor te stimuleren. Zij doen dit per implantaat op een specifieke manier (zie de verschillende systemen verderop in deze tekst).
Hoe wordt een actief middenoorimplantaat geplaatst?
De plaatsing gebeurt via een operatieve ingreep. Elk type implantaat heeft zijn eigen specifieke manier van plaatsen, maar voor een groot deel loopt de ingreep alsook het post-operatief verloop parallel aan het plaatsen van een cochleair implantaat of CI. Sedert jaren worden diverse middenoorimplantaten toegepast binnen de dienst NKO van het Sint-Augustinus ziekenhuis.
Wie komen er in aanmerking voor een implanteerbaar hoortoestel?
Een middenoorimplantaat is een alternatief voor traditionele conventionele hoortoestellen. Het werd ontwikkeld voor mensen die geen hoortoestellen kunnen gebruiken of die niet tevreden zijn met hun hoortoestel. Meestal betreft het patiënten met een perceptief gehoorverlies, maar in de afgelopen jaren ziet men ook de toepassing optreden bij patiënten met een conductief gehoorverlies of gemengd gehoorverlies. De voor- en nadelen van de verschillende systemen kunnen met uw NKO-arts besproken worden. De middenoorimplantaten momenteel aangewezen bij:
- Patiënten die een licht tot matig/ernstig perceptief, een conductief of een gemengd gehoorverlies vertonen.
- Patiënten die om medische redenen geen vreemde lichamen in de gehoorgang kunnen verdragen (bijvoorbeeld vanwege een chronische ontsteking van de gehoorgang of eczeem in de uitwendige gehoorgang) en zo een intolerantie vertonen voor de oorstukjes van en conventioneel hoortoestel.
- Patiënten die een open gehoorgang moeten hebben om persoonlijke of professionele redenen, bijvoorbeeld musici, zangers maar ook artsen die duidelijk moeten kunnen horen zonder vervorming door het “occlusie-effect”.
- Patiënten die om professionele redenen geen hoortoestel kunnen dragen opdat het anders zou stuk gaan, bijvoorbeeld een badmeester.
Welke systemen zijn er beschikbaar?
Heden ten dage bestaan er verschillende implanteerbare hoortoestellen met elk een eigen doch vaak overlappend indicatiegebied. Hieronder zullen we de verschillende systemen kort toelichten.
- Vibrant Soundbridge®
Het implanteerbaar hoortoestel dat tegenwoordig het meest gebruikt is, is het Vibrant Soundbridge® systeem (VBS) van de firma Med-El. Het extern gedeelte dat zichtbaar is bestaat uit een microfoon, de processor en de batterij. Het intern gedeelte (ingeplant gedeelte) bestaat uit een vibrerende (elektromagnetische) prothese welke verbonden is met een signaalgeleider en een interne ontvanger. De vibrerende prothese (floating mass transducer) gaat de normale trillingen van de gehoorbeentjes versterken. Tot voor kort kwamen alleen patiënten in aanmerkingen welke een neurosensorieel verlies vertonen (gehoorverlies te wijten aan zenuwaantasting). Vandaag zijn heel wat patiënten ook geholpen welke een geleidingsverlies of een gemengd gehoorverlies vertonen. Deze patiënten zijn vaak in het verleden geopereerd wegens chronische oorontstekingen en met een onvoldoende resultaat. In dit laatste geval wordt de vibrerende prothese geplaatst op één van de resterende gehoorbeentjes of ter hoogte van het ronde venster. De chirurgische ingreep wordt uitgevoerd via een incisie achter het oor. De interne ontvanger wordt in het bot geplaatst achter het oor en de elektromagnetische prothese wordt vastgemaakt aan het aambeeld, stijgbeugel of ronde venster. Patiënt draagt na de ingreep een verband achter het oor. Eens de patiënt hersteld is van de heelkundige ingreep wordt de uitwendige processor door de audioloog aangesloten. Deze blijft op zijn plaats dankzij twee magnetische spoeltjes, één extern en één intern. De audioloog stelt vervolgens de processor in al naar gelang het gehoorverlies. Aangezien er gebruik gemaakt wordt van normale akoestische karakteristieken welke ook rechtstreeks ter hoogte van de gehoorbeentjesketen worden aangewend, geeft de patiënt meestal aan dat de klankkleur zeer natuurlijk is. Het draagcomfort wordt ook vergroot door het feit dat patiënt geen oorstukje in het oor meer draagt. - MET® en Carina®
Deze toestellen zijn ontwikkeld door de firma Otologics. Hier zijn twee toestellen namelijk een partieel implanteerbaar hoortoestel, de MET® (Middle Ear Transducer), en een volledig implanteerbaar hoortoestel, de Carina®. Het partieel implanteerbaar hoortoestel (MET®) bestaat uit een extern en ingeplant gedeelte. Het externe gedeelte bestaat uit een knop welke de microfoon en transducer behuist. Het ingeplant gedeelte zal de transducer aandrijven welke gekoppeld is ter hoogte van het aambeeld. Ter hoogte van het aambeeld wordt aldus als het ware een stampertje geplaatst welke synchroon met de trillingen de hele beentjesketen zal doen bewegen. Hierdoor worden de geluidstrillingen versterkt doorgegeven naar het slakkenhuis. Bij het volledig implanteerbaar hoortoestel (Carina®) is ook de microfoon en de versterker ingeplant onder de huid. Regelmatig heropladen van de batterij door de huid is aldus ook noodzakelijk en dit gedurende 1 uur per dag. - Esteem®
Het Esteem® systeem van de firma Envoy is een volledig implanteerbaar hoortoestel zonder heroplaadbare batterijen. Het systeem zou 6 à 9 jaar meegaan. Nadien zou de batterij dienen vervangen te worden via een kleine interventie. Het Envoy® systeem bestaat uit twee piëzo-elektrische transducers. De eerste transducer staat in voor het oppikken van het geluid. De geluidsenergie wordt gestuurd naar de ingeplante processor. Daar wordt de energie versterkt en terug doorgestuurd naar piëzo-elektrische transducer, geplaatst ter hoogte van de stapeskop. Aldus vervult het middenoor de functie van een microfoon en zal het ingeplant systeem de energie terug injecteren ter hoogte van de stijgbeugel. De oorspronkelijke gehoorbeentjesketen dient hier evenwel onderbroken te worden. Het toestel wordt niet terugbetaald door de ziekteverzekering. - DACS®
Het DACS® systeem van de firma Cochlear is een partieel implanteerbaar systeem. De binnenoor vloeistoffen worden met een kleine piston aangedreven. Hiervoor moet het binnenoor worden geopend zoals bij een stapedotomie. Slechts een beperkt aantal patiënten werden tot nu toe met dit systeem aangepast.
Wil u meer weten over implanteerbare hoortoestellen of actieve middenoor implantaten?
Uitgebreide informatie over implanteerbare hoortoestellen of actieve middenoor implantaten is steeds te verkrijgen via onze artsen of audiologen.
Let op!
De informatie hierboven is de beschrijving in grote lijnen. In elk individueel geval zal het verhaal steeds wat kunnen afwijken van hetgeen hierboven werd beschreven.